مدل‌سازی و پیش‌بینی تغییرات بیشینه دمای شیراز برای دوره اقلیمی منتهی به سال 1400 خورشیدی

هدف اصلی از مدل‌سازی سری‌های زمانی دادن نظم خاص به مشاهدات وابسته به زمان است تا بر اساس آن‌ها بتوان پیش‌بینی‌هایی را برای آینده انجام داد. مهم‌ترین هدف از تجزیه و تحلیل سری‌های زمانی یافتن روند تغییرات و پیش‌بینی آینده آن است. هدف پژوهش حاضر مطالعه و پیش‌بینی تغییرات بیشینه دمای شیراز برای دوره اقلیمی (2020-2011) با استفاده از مدل‌های باکس و جنکیز است. در ابتدای پژوهش برای جلوگیری از بایاس بودن مدل و همچنین صحت سنجی نهایی آن ده سال پایانی سری برای پیش‌بینی و بررسی صحت مدل کنار گذاشته شد. داده‌های سری مورد آزمون‌های ایستایی میانگین و واریانس قرار گرفت تا با ایجاد مرتبه در سری، نا ایستایی سری از بین رود. رفتار سالانه سری با استفاده از فیلتر بالا گذر (تفاضل‌گیری) حذف گردید و نمودارهای ACF و PACF سری تفاضل‌گیری شده مبنای تشخیص مدل قرار گرفت و روش ARIMA=(3,2,1)  انتخاب شد. روش پژوهش انتخاب شده مورد برازش قرار گرفت و سپس مناسبت آن از طریق تجزیه و تحلیل باقیمانده‌ها مورد آزمون قرار گرفت و صحت آن تایید گردید. سرانجام پس از طی مراحل متعدد و برازش جامع‌تر و با توجه به حداقل میانگین مربعات خطا روش انتخاب شده مورد آزمون پیش‌بینی قرار گرفت و نمونه اولیه که از سری جهت تست کنار گذاشته شده بود را پیش‌بینی نمود. همبستگی بین مقادیر واقعی و پیش‌بینی شده در سطح کامل بود. بنابراین رفتار آینده سری مورد پیش‌بینی قرار گرفت. بر این اساس، مقادیر بیشینه دمای شیراز برای سال 2020 بین 1/25 تا 6/29 و به طور میانگین 4/27 درجه سلسیوس پیش‌بینی شده است که نسبت به سال 2011 حدود 3/0 در جه افزایش خواهد داشت.